صنعت فرش آذربايجان غربي قدمتي ديرينه دارد؛ انگشتان هنرمندان اين ديار سال هاست دراين وادي تار و پود قالي ها را گره مي زنند، زيباترين نقش و نگارها را بر دار قالي نقش مي زنند چنانکه تبديل به اثري مي شوند بي نظير که مورد حيرت جهانيان قرار مي گيرد.نمونه اش فرش آهنين تکاب، افشار و ريز ماهي خوي که در فهرست ميراث ناملموس جهاني قرار گرفته اند و اگر کمي حمايت و پشتيباني و دست ياري به سوي اين هنرمندان دراز مي شد، خيلي از فرش هاي اين سرزمين در قلب جهان مي درخشيد.
اگرچه اين استان قطب توليد فرش بوده و حاذق ترين هنرمندان را در خود جاي داده است اما بي مهري با آنها ياس را برآنان هديه کرده و ادامه فعاليت را براي آنها سخت تر.صنعتي که مي تواند گرهي از مشکلات اقتصادي استان بگشايد، اشتغالزايي ايجاد کند و در بازارهاي جهاني بدرخشد با موانع و نامهرباني هاي زيادي رو برو شده است.
ورود به وادي فرش باعث شد تا پاي صحبت يکي از پيشکسوتان اين هنر »اسدالله يزداني« مديرعامل شرکت تعاوني فرش دستبافت چهاربرج بنشينيم؛ آنچه درپي مي آيد ماحصل اين گفت وگو است.
70 درصد توليدات استان قابل صادرات است
اسدالله يزداني که سابقه 25 ساله در حوزه فرش دارد، مي گويد: آذربايجان غربي درحوزه فرش از ظرفيت بالايي برخوردار است چنان که از 19 نقوش ثبت شده جهاني بالغ بر 10 نقوش مربوط به آذربايجان غربي است.وي اظهارکرد: فرش هايي چون ريزماهي خوي و افشار تکاب از جمله آثار فاخر اين استان بوده و 70 درصد توليدات استان قابل صادرات است.
گراني مواد اوليه نخستين مشکل توليدکنندگان فرش
اين پيشکسوت حوزه فرش درخصوص مشکلات پيش روي فعالان صنعت فرش استان گفت: گراني مواد اوليه و هزينه آن هنرمندان صنعت فرش را با مشکلات متعددي مواجه کرده و آنها چه بسا براي تهيه و دريافت آن ناتوان مانده و از ادامه کار باز مي مانند.
وي افزود: با توجه به اينکه برخي از مواد اوليه هم از خارج وارد مي شود، مشکل توليد کنندگان مضاعف شده و تهيه اين مواد براي آنها سخت تر مي شود.يزداني ادامه داد: با توجه به اينکه قيمت مواد اوليه بالاست و برخي هم وارداتي هستند هزينه توليد هم بالا مي رود و اين وضعيت منفعتي عايد توليد کننده نمي کند.
توليد کنندگان فرش بي نصيب از بيمه
يزداني افزود: حق کارفرمايي 20 درصد است دولت تقبل کرده اما پرداخت نمي شود و اکثر قاليبافان بيمه نيستند.اين پيشکسوت صنعت فرش اظهارکرد: حمايت هاي يارانه اي هم از فعالان اين صنعت صورت نگرفته و علاوه براين بانک ها در اعطاي وام و تسهيلات روند سختي پيش روي توليد کنندگان قرار مي دهند.يزداني اظهارکرد: روند دريافت وام بسيار سخت و چه بسا دست نيافتني و پرداخت آن نيز مشکلات متعددي به دنبال دارد.وي ادامه داد: با اينکه آثار فاخري توليدي مي شود که افتخار ملي هستند، فعالان اين صنعت از حمايت هاي لازم بي بهره اند.مديرعامل شرکت تعاوني فرش دستبافت چهاربرج افزود: بيشتر فعالان حوزه صنعت فرش اقشار آسيب پذير جامعه هستند که باوجود توليد بهترين آثار از حداقل ترين امکانات و حمايت هاي لازم بي بهره اند و اين باعث دلسردي آنها براي ادامه کار مي شود.
بيشتر هنرمندان صنعت فرش عقب_نشيني کرده اند
وي ادامه داد: باتوجه به مشکلات موجود عدم دسترسي به تسهيلات و همچنين نبود حمايت هاي مالي 50 درصد هنرمندان صنعت فرش استان از عرصه توليد فرش کنار کشيده و به شغل هاي کاذب روي آورده_اند.
نبود ثبت جغرافيايي فرش آذربايجان_غربي
يزداني با بيان اينکه ثبت جغرافيايي فرش دراستان وجود ندارد افزود: چه بسا فرشي که درمياندواب و چهار برج و شهرهاي ديگر استان توليد مي شود به نام استانهاي ديگر ختم مي شود و اين امر نيز مشکلي ديگر بر مشکلات هنرمندان اين عرصه مي افزايد.
سايه ظالمانه تحريم ها برسر صادرات فرش آذربايجان غربي
مديرعامل شرکت تعاوني فرش دستبافت چهاربرج به تبليغات سياسي و تحريم هاي ظالمانه دشمنان اشاره کرد و گفت: درگمرگ کشورهاي هدف سختگيري هاي زيادي صورت مي گيرد و امکان صادرات فرش توليدي براي ما بسيار کم مي شود.يزداني افزود: با توجه اينکه فرش، کالاي صادراتي غير نفتي و ارزآور است و در صورت صادرات خوب نقش موثري در بهبود فضاي اقتصادي و چهره اجتماعي کشور دارد، با تحريم هاي ظالمانه و مانع تراشي هاي مختلف فرصت صادرات ازآن گرفته مي شود.اين پيشکسوت صنعت فرش استان ادامه داد: چه بسا فرش توليدي کشور و استان به نام کشورهاي ديگر نظير پاکستان و ترکيه صادر مي شود تا از چشم تحريم ها پنهان بماند در حالي که اين توليدات فاخر، حاصل دست هنرمندان زبردست استان و کشوراست.
کشورهاي رقيب با نرخ پايين تسهيلات مي دهند اما اينجا نه
يزداني افزود: هنرمندان تلاش مي کنند اما اگر حمايت هاي دولتي باشد و وام هاي اعطايي و تسهيلات به سهولت اعطا شود، بي شک باعث رونق بازار توليد و اميدواري توليد کنندگان خواهد شد.وي ادامه داد: با نگاهي به کشورهاي رقيب مشاهده مي شود نرخ تسهيلات پرداختي آنها به توليد کنندگان بسيار پايين است؛ به عبارتي از توليد کننده به شکل هاي مختلف حمايت مي شود ولي اينجا چنين حمايتي وجود ندارد و نرخ تسهيلات و وام هاي پرداختي بالا و در توان توليدکنندگاني که بيشتر از اقشار ضعيف جامعه هستند نيست.
در دوران کرونا هم حمايتي نشد
وي افزود: نه تنها امروز يارانه اي براي ما پرداخت نمي شود بلکه دردوران کرونا هم فعالان اين هنر از هيچگونه حمايتي برخوردار نشدند درحاليکه ضرر زيادي کرده بودند.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا، براساس برآوردها در سطح استان حدود 70 هزار بافنده هرسال 290 هزار مترمربع فرش و تابلو فرش توليد مي‌کنند.فرش ماهي خوي و افشار تکاب از جمله زيباترين طرح‌هايي است که در آذربايجان‌غربي توليد و صاحب برند معتبر هستند.